شاید باورتون نشه ولی از خاصیت مویینگی و سایر حفظی جات کتاب فیزیک دهم تو کنکور سوال مطرح میشه ، تو این پست می‌خوام نکات مهم خاصیت مویینگی رو به زبان ساده بهت آموزش بدم ، پس با یک آموزش دیگه از سایت لپ کلام همراه باشین. اول از همه بریم ببینیم که اصلا خاصیت مویینگی چی هست……
خاصیت مویینگی چیست؟
اگر یک لوله شیشه ای نازک را درون ظرف آبی قرار دهیم ، خواهیم دید که آب بر خلاف جاذبه زمین درون لوله بالا می‌رود و سطح آن بالاتر از سطح آب ظرف قرار می‌گیرد ، به این پدیده بالا رفتن آب به صورت خود به خودی در لوله های نازک خاصیت مویینگی گفته می‌شود ضمنا جالب است بدانید که به همین شیوه آب از تنه درختان بالا می‌رود و به سطح بالاترین برگ ها می‌رسد.
قطر لوله مویین چقدر باید باشد؟
در قسمت قبل اشاره کردیم که لوله های مویین باید نازک باشند معمولا به لوله هایی که قطر داخلی آنها حدود یک دهم میلیمتر باشند ، لوله مویین می‌گویند.
اثر مویینگی به چه علت رخ می‌دهد؟
خاصیت مویینگی به علت اختلاف نیروی هم چسبی و دگرچسبی بین مایع و ظرف رخ می‌دهد به صورت مثال نیروی دگرچسبی بین آب و لوله شیشه ای بیشتر از نیروی هم چسبی مولکول های آب هست به همین علت سطح آب در لوله شیشه ای در اثر خاصیت مویینگی بالاتر از سطح آزاد آب قرار می گیرد اما اگر به جای آب درون ظرف را از جیوه پر کنیم مشاهده می‌کنیم که سطح آزاد جیوه درون لوله های مویین پایین‌تر از سطح آزاد جیوه قرار می‌گیرد برای درک بهتر به تصویر زیر خوب دقت کنید.
نکات مهم لوله مویین آب
با توجه به تصویر بالا چند نکته را در مورد قطر لوله های مویین متوجه می‌شویم …
- سطح آب درون لوله های مویین از سطح آزاد مایع بالاتر است.
- به این علت که نیروی دگرچسبی بین مولکول های آب و شیشه قوی‌تر از نیروی همچسبی بین مولکول های آب هست در تمامی سطوحی که بین آب و شیشه تماس وجود دارد ، سطح کاو تشکیل می‌شود.
- ضمنا هر چقدر لوله مویین نازک تر باشد آب درون لوله مویین بالاتر می‌رود.
نکات مهم لوله مویین جیوه
همانطوری که قبلا اشاره کردیم ، نیروی هم چسبی بین جیوه قوی تر از نیروی دگرچسبی بین جیوه و شیشه هست به همین علت همیشه
- سطح جیوه درون لوله مویین پایین تر از سطح آزاد جیوه است.
- شکل جیوه در سطح مشترک با شیشه همیشه بصورت کوژ ( برآمده ) است.
- هرچقدر قطر لوله مویین بیشتر باشد ارتفاع جیوه درون لوله بیشتر خواهد بود و همیشه پایین تر از سطح آزاد جیوه خواهد بود.
آب تا چه اندازه در لوله مویین بالا می‌رود؟
بسته به قطر لوله مویین و میزان وزنی که نیروی چسبندگی شیشه می‌تواند تحمل کند آب درون لوله مویین بالا می‌رود ، در واقع به بیان ساده تر نیروی وزن مایع باید توسط نیروی همچسبی بین شیشه و آب تامین شود. بنابراین خواهیم داشت.
F=mg = 𝜌vg = 𝜌Ahg
در صورتی که دانش آموز دهمی یا کنکوری هستین و دوست دارین نکات بیشتری در مورد فصل ویژگی های ماده یاد بگیرین حتما در دوره آموزشی ویژگی های ماده ( فصل دوم فیزیک دهم ) شرکت کنید.
فیلم آموزشی خاصیت مویینگی
وقت اون رسیده که باهم یک تست از کنکور سراسری روبررسی کنیم و 6 نکته مهم از خاصیت مویینگی رو در در قالب این تست از کنکور 99 تجربی با هم یاد بگیریم.