نکات مهم فرمول گرما فیزیک دهم Q=mcΔθ

درفصل چهارم فیزیک دهم در مورد فرمول گرما و دما صحبت شده است به یک بیان ساده میشه گفت در اثر اختلاف دما ، گرما از جسم گرم تر به جسم خنک تر منتقل میشه ، فرمول‌های گرما رو میشه به دو بخش کلی تقسیم کرد
دسته اول حالتی هست که به یک جسم مثلا به آب 20 درجه حرارت می دهیم و دمای جسم بالا میره
دسته دوم حالتی هست که مثلا به یخ صفر درجه حرارت می دهیم و یخ صفر درجه تبدیل به آب صفر درجه می شود یعنی دمای جسم بالا نمی رود بلکه حالت ماده از جامد به مایع تغییر می کند ، فرمول های هر بخش رو بصورت جداگانه با ذکر چند مثال بررسی می کنیم…

بررسی فرمول گرما با افزایش دما Q=mcΔθ

در واقع به یه تعبیر دیگه اگه حالت یک ماده تغییر نکنه در اثر دریافت گرما دمای جسم بالاتر می رود که فرمول گرما در این حالت به صورت Q=mcΔθ هست ، در فرمول گرما Q معرف گرما ، m معرف جرم ، c معرف ظرفیت گرمایی ویژه و Δθ معرف تغییرات دما هست.
دقت کنین بجای ظرفیت گرمایی ویژه c در فرمول گرما میشه از حاصل ضرب C = mc، یعنی از حاصل ضرب جرم در ظرفیت گرمایی ویژه استفاده کرد یعنی در این حالت فرمول گرما به صورت Q=CΔθ بازنویسی میشه، در این حالت در فرمول گرما بجای نماد c کوچک از نماد C بزرگ استفاده میشه و به C بزرگ ظرفیت گرمایی گفته میشه به خلاصه مطالبی که گفته شد در قالب یک جدول دقت کنید.

Q = mcΔθ
فرمول گرما
Q
گرما
m
جرم
c
ظرفیت گرمای ویژه
Δθ
تغییر دما
Q = CΔθ
فرمول گرما
————C
ظرفیت گرمایی
—–
دقت کنید که مفهوم c کوچک با C بزرگ فرق می کنید

مثال ) به جسمی به جرم 2kg گرما می دهیم اگر در این حالت دمای جسم 20co بالا رود در این حالت اگر ظرفیت گرمایی ویژه جسم 4000J/kg.Δθ باشد ، مقدار گرمای جسم را محاسبه کنید.

Q=mcΔθ = 2 × 4000 × 20 = 160,000 J = 160 KJ

دقت کنید که از فرمول گرما در قالب نمودار هم میشه سوال داد و غیر اون میشه سوالات مبحث دما و گرما رو با فرمول توان ادغام کرد. ( یادآوری : توان یعنی توانایی انجام یک کار یعنی انرژی تقسیم بر زمان P=Q/t )

بررسی فرمول گرما

2 ) بررسی فرمول گرما با تغییر حالت ماده

همونطوری که در ابتدای این پست اشاره کردیم اگر به یک یخ صفر درجه سلسیوس حرارت بدهیم تبدیل به آب صفر درجه میشه یعنی حرارتی که دادیم باعث افزایش دما نمیشه بلکه باعث میشه تا ساختار بلوری یخ شکسته بشه و از حالت جامد به حالت مایع تبدیل بشه ، بنابراین همیشه حرارت دادن باعث افزایش دما نمیشه بلکه گاهی باعث میشه ماده مورد نظر ما تغییر حالت بده به عنوان یک مثال دیگه اگر به آب ۱۰۰ درجه سلسیوس به اندازه کافی حرارت بدهیم تبدیل به بخار آب ۱۰۰ درجه میشه ، یعنی در این حالت هم دمای قبل و بعد از حرارت دادن دقیقا 100co بوده پس دمای جسم بالا نرفته است بلکه در این حالت مایع به بخار تبدیل شده است یعنی حرارت داده شده باعث تغییر حالت ماده شده است ، در این حالت فرمول گرما به فرم های زیر تبدیل می شوند.

فرمول گرما در تبدیل جامد به مایع
( مثلا هنگام ذوب یخ )

فرمول گرما در تبدیل مایع به گاز
( مثلا هنگام تولید بخار آب )

Q = m Lf

Q = m Lv

تو فرمول های بالا  Lf معرف گرمای نهان ذوب و  Lv  معرف گرمای نهان تبخیر هستش.

8 دیدگاه دربارهٔ «نکات مهم فرمول گرما فیزیک دهم Q=mcΔθ»

    1. مهندس رضا منصف

      جالب تر این هستش که شما پیگیر مطالب آموزشی هستین و داخل گوگل دنبال مطالب آموزشی بیشتری میگردین برای این پشتکارتون بهتون تبریک میگم….

      1. سلام خیلی ممنون بابت راهنمایی و زحماتتون 🌹 یه سوال داشتم
        اگر دمای دریاچه خزر °۱۰ سلسیوس سرد شود یعنی گرمای آن به هوای اطراف انتقال یابد هوای اطراف دریاچه چند درجه گرمتر میشود؟

      2. مهندس رضا منصف

        سلام وقت بخیر این فرض خیلی کلی هستش و باید گرمای داده شده و گرمای گرفته شده رو برابر هم قرار داد و اینکه این 10 درجه چه بخشی از جرم آب رو در نظر گرفتین یک متر اول؟ نیم متر اول ؟ یک کیلومتر اول و … بعد با داشتن چگالی آب و مایع معادله حل کرد….

  1. مينا قهرمانی دهم تجربی

    سلام 🌺🌺🌺اگه گرمای ویژه رو به ما داده باشن تتا 1 هم داده باشن همه چی داده باشن بجزه تتا2 اونوقت باید چطور بدست بیاریم تتا 2 رو؟

    1. مهندس رضا منصف

      سلام ممنون بابت کامنت سبزتون کافی هست که داخل فرمول Q=mcΔθ اعدادتون رو جاگذاری کنید و تتا2 رو با حل معادله بدست بیارین

    2. شما یه مساوی بزار و همین فرمول رو اونور بنویس فرمول جدید رو ( همون جواب جدیدی که بدیت میاری ) بعدش دونع دونه خط بزن برو جلو و تا به مجهول برسی موفق باشی

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *