احتمالا همه با آهنربا آشنا هستیم و میدونیم که اگه یک آهن رو نزدیک آهنربا کنیم جذب آهنربا میشه ، به یک بیان خیلی ساده به خاصیتی که آهنربا داره میدان مغناطیسی گفته میشه
فرمول نیروی وارد بر ذره باردار در میدان مغناطیسی
اگه یک ذره باردار در یک میدان مغناطیسی قرار بگیره به ذره باردار نیرو وارد می شود که فرمول اون طبق رابطه ی زیر محاسبه میشه و برای تعیین جهت نیروی از قاعده ای به نام قاعده دست راست استفاده می کنند.
F = q v B sin ( α )
⭐ در این فرمول q نماینده بار الکتریکی ذره هست بنابراین چنانچه ذره ای بدون بار باشه بر اون نیرو وارد نمیشه
⭐ در این فرمول V نماینده سرعت ذره باردار است بنابراین چنانچه ذره ی باردار ساکن و بدون حرکت باشه ، نیرویی بهش وارد نمی شه.
⭐ قاعدتا همانطور که مشخص است B نماینده میدان مغناطیسی است ( واحد میدان مغناطیسی در یکای SI تسلا هست )
جهت نیروی وارد بر ذره باردار مثبت در میدان مغناطیسی
اما آنچه که در این میان مهم است و سوالات بسیاری را به خود اختصاص می دهد این موضوع است که جهت نیروی وارد بر ذره بار دار تحت قانون دست راست محاسبه می شود در این قانون که فقط برای ذره های باردار مثبت استفاده می شود نوک انگشتان باید در جهت سرعت ذره باردار بوده و از کف دست میدان خارج شود در این حالت انگشت شست نشان دهنده نیروی وارد بر ذره بار دار است قانونی که هم اکنون خواندید همان قانون دست راست است برای تسلط برو روی قانون دست راست باید کمی از تجسم خود استفاده کنید هر چند در این درسنامه برای آنکه قانون درست راست بدرستی درک شود از یک دست راست نیز استفاده شده است!!!!
توجه توجه : چنانچه بار الکتریکی ذره باردار منفی بود بجای استفاده از قانون دست راست از دست چپ استفاده می کنیم و در واقع تمامی قوانین گفته شده یکسان است و کف دست میدان و نوگ انگشتان باید در جهت سرعت ذره بوده و انگشت شست هم جهت نیرو را نشان خواهد داد تنها فرق ذره باردار منفی و مثبت این است که بجای استفاده از قانون دست راست با همان قوانین ، از دست چپ برای تشخیص نیرو استفاده می کنیم.
خلاصه مطالب قانون دست راست
برای تعیین نیروی وارد بر ذره باردار اگه بار ذره مثبت بود از دست راست و اگه بار ذره منفی بود از دست چپ استفاده می کنیم. در این قانون
• نوک انگشتان در جهت حرکت ذره
• کف دست در جهت میدان مغناطیسی
• انگشت شست در جهت نیرو
خواهد بود و فرقی نداره که بار ذره مثبت یا منفی باشه همیشه نوک انگشتان چه بار ذره منفی یا مثبت باشه باید در جهت حرکت ذره باشه و کف دست هم همیشه در جهت میدان مغناطیسی و انگشت شست هم در جهت نیرو و منفی و مثبت بودن روی این قوانین تاثیری نداره برای بار آخر تاکید میکنم که این قوانین برای بارهای منفی و مثبت یکسان هستند و فقط اگر بار ذره منفی بود بجای دست راست از دست چپ استفاده کنید.
برای یادگیری نکات بیشتر در مورد این قانون دست راست کافی است که درسنامه زیر رو مشاهده نمایید
و یا اینکه برای دانلود با کیفیت بالاتر بر روی << اینجا >> کلیک کنید